As jy naby aan 50 is, is die kans goed dat jy kinders oorsee het en reeds ‘n string familielede en vriende ken wat daar woon en werk. Dan is dit nie net die waarde van die Rand wat vir jou as produsent saak maak nie maar die betekenis van koopkrag kry ook vir jou as ‘n verbruiker ‘n nuwe dimensie.
John Thornton en Leo Delaney het in die vroeë tagtiger jare uit Brittanje na Suid-Afrika ge-emigreer en in 1997 saam ‘n Johannesburgse onderneming in die groothandel van vleis begin bedryf. John verkoop droëwors tans teen R220/kg.
Kyle Hodson, ‘n Suid-Afrikaner het in 2016 na Nederland verhuis en opgelet dat die smaak en kwaliteit van biltong nie op standaard is nie. Hy het vir homself begin biltong maak en vandag het dit gegroei na ‘n onderneming wat biltong regoor die Eurosone verkoop. Kyle verkoop droëwors in die EU teen ongeveer R900/kg (Teen die week se wisselkoers van R17.15 teenoor die Euro).
Terwyl die Rand met R17 teenoor die Euro verhandel is die mark wisselkoers vir biltong 4 tot 1 en nie 17 tot 1 nie. Daar is dus heelwat meer vertroue in die markwaarde van biltong as die geldwaarde van die Rand! As dit moontlik was om vir jou kinders of familie ‘n kg pak droëwors van R220 saam met ‘n vriend wat in Nederland gaan vakansie hou te stuur voeg jy meer waarde tot jou kinders se welvaart toe as wat jy 12.94€ (Gelykstaande aan R220) saam met die vriend stuur sodat hulle self probeer om ‘n kg droëwors in Amsterdam by Kyle te gaan koop. Kyle verkoop droëwors teen Euro 7.82/150 g en sal vir hulle in sy slaghuis in Amstelveen net 250 gram droëwors uitweeg. Jou koopkrag in Nederland ten opsigte van droëwors is ‘n kwart van wat dit in Suid-Afrika is. Gebaseer op die waarde van droëwors is die Rand teenoor die Euro met 75% onderwaardeer. Ekonome vergelyk koopkrag en beskryf dit as Purchasing Power Parity.
Purchasing Power Parity impliseer dat die wisselkoers (R:Euro) deur die waarde van goedere bepaal word wat daardie geldeenheid kan koop. Die verskil in die plaaslike prys soos in die geval van droë wors in die voorbeeld hierbo of ‘n Big Mac burger suggereer wat die R/Euro wisselkoers behoort te wees. Deur ‘n soortgelyke produk soos droëwors of ‘n Big Mac te gebruik kan beraam word hoeveel die Rand se waarde teenoor ander geldeenhede onderwaardeer is.
Volgens die Big Mac verslag in Julie kos ‘n Big Mac burger in Suid-Afrika R33.50 teenoor die prys van ‘n Big Mac burger in die VSA van VSA$5.65. Volgens Burgereconomics is die geïmpliseerde wisselkoers 5.93. Die verskil tussen 5.93 en die werklike wisselkoers van 14.66 (R:VSA-$ wisselkoers) impliseer dat die Rand teenoor die VSA-$ met 60% (Gebaseer op rou undeks) onderwaardeer is. Van die 57 lande (VSA en Eurogebied ingesluit) is die Suid-Afrikaanse Rand naas Rusland en Libanon die geldeenheid wat ter wêreld die meeste onderwaardeer is. Indien die Big Mac indeks aangepas word om vir die bruto binnelandse produk per persoon voorsiening te maak lyk die indeks vir Suid-Afrika heelwat beter (Tabel 1). Hiervolgens is di eRand teenoor die VSA-$ 29.6% onderwaardeer.
Land | Geldeenheid |
Onder/ Oorwaardeer (%) | Land | Geldeenheid | Onder/ Oorwaardeer |
VSA | VSA-$ | 0 | Suid-Korea | Won | -7.8 |
Euro gebied | Euro | +9.2 | Taiwan | NT$ | -38.9 |
Australië | Aus-$ | -8.1 | Ukraïne | Hryvnia | -25.1 |
Argentinië | Peso | +16.3 | Suid-Afrika | Rand | -29.6 |
China | Yuan | -0.4 | Rusland | Roebel | -34.3 |
0 COMMENTS
LEAVE A COMMENT